Fitoterapi, bilimsel açıdan tıbbi özelliğe sahip bitkiler ile uygulanan tedavi yöntemidir. Tıbbi bitkilerle yapılan tedaviler, tüm dünyada uzun yıllar boyunca geleneksel tıp yaklaşımları içerisinde yer almıştır. Günümüzde fitoterapi, modern tıbbın bilgileri ile birlikte, tamamlayıcı tıp olarak kabul edilen bir tedavi şeklidir ve asla modern tıpla çelişmemektedir. Güncel tıp uygulamaları ile birlikte bütünleyici olarak kullanılabileceği gibi, aynı zamanda bazı hastalıklarda da tek başına etkili bir tedavi yöntemi olabilmekte ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kabul edilmektedir. Fitoterapi ile ilgili çalışmalar son otuz yıl içerisinde oldukça artmıştır. Bitkisel ilaçların 1970’li yılların sonunda hızla önem kazanmasında, modern tıbbın özellikle kronik olgularda zaman zaman yetersiz kalması en önemli etkendir.

Hastalıkları tedavi etmek veya sağlığı korumak için kullanılan bitkilerden yapılan ürünlere fitoterapötik ürünler, botanik ürünler veya bitkisel ilaçlar denir. Bitkilerden yapılan ve sadece oral olarak kullanılan bir ürüne bitkisel destek denir.

Bitkisel destekler farklı biçimde üretilebilmektedir. Kurutulmuş, doğranmış, toz haline getirilmiş, kapsül veya sıvı şekillerde kullanılabilir:

  • Tablet, kapsül, toz veya tentür olarak ağızdan alınır
  • Çay şeklinde demlenebilir
  • Cilde jel, losyon veya krem ​​olarak uygulanır
  • Banyo suyuna eklenebilir

Bitkisel desteklerin tedavilerde kullanılması binlerce yıl öncesine dayanmaktadır,  günümüzde de oldukça yaygındır.

Bitkisel destekleri kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

Bitkisel destekler, ilaçlarla etkileşime girebilir ve etkilerini artırabilir ya da azaltabilir. Bu nedenle gelişigüzel almak sakıncalıdır. Bitkisel destekleri almadan önce bu alanda yasal sertifikalı deneyimli bir hekimin kontrolünde olmak önemlidir.

  • Bitkisel destekler kullanılırken yalnızca hekim tarafından önerilen doz alınmalıdır.  Asla doz aşılmamalıdır ve hangi durumlarda kullanılmaması gerektiği hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.
  • Yan etkilere dikkat edilmeli, bulantı, baş dönmesi, baş ağrısı veya mide rahatsızlığı gibi belirtiler ortaya çıkarsa, hekim bilgilendirilmeli, gerekirse doz azaltılmalı veya bitkisel destek bırakılmalıdır.
  • Alerjik reaksiyonlara karşı dikkatli olunmalıdır. Herhangi bir alerjik reaksiyon oluşursa, hemen hekim ile görüşülmelidir.
  • Bitkisel ürünlerin üretim süreçleri araştırılmalıdır. Tüm bitkisel destekler aynı koşullarda üretilmemektedir ve standartları yüksek bir üreticinin ürününü kullanmak etkinlik açısından önemlidir.

KAYNAKLAR

  1. Antonio, G. D., Tesser, C. D., & Moretti-Pires, R. O. 2014. Phytotherapy in primary health care. Revista de saude publica, 48(3), 541–553.
  2. Chen XW, Sneed KB, Pan SY, et al. 2012. Herb–drug interactions and mechanistic and clinical considerations. Curr Drug Metab 13: 640– 51.
  3. Du Y, Wolf IK, Zhuang W, Bodemann S, Knöss W, Knopf H. 2014. Use of herbal medicinal products among children and adolescents in Germany. BMC Complement Altern Med 14: 218.
  4. Falzon, C. C., & Balabanova, A. 2017. Phytotherapy: An Introduction to Herbal Medicine. Primary care, 44(2), 217–227.

Zeybek, A. U. , Özgüç, S. 2019. Modern ve Rasy